Uit sy ateljee kom die klanke wat die Amerikaanse klassieke superster en Grammy-wenner, Joshua Bell, op een van Bekker se viole optower. Naas Bell, speel Zanta Hofmeyr, Serge Cuca en Maretha Uys ook op Bekker-viole. Bekker sê hyself kan nie die beste klanke uit sy viole haal nie. “Ek faal om die beste uit Beethoven se gunsteling-konserte te haal, maar ek sal wel ’n poging tot enige Mozart-konsert aanhef as ek dapper voel.” Deesdae probeer hy ook jazz speel. Veral die Stéphane Grappelli/Django Reinhardt sigeuner jazz uit die 1930’s. Hy glo die viool is seker een van die moeilikste instrumente om goed te speel. “Ek vermoed dit is miskien die naaste aan die menslike stem van al die instrumente – en net so plooibaar.” Die viool se geskiedenis kan teruggevoer word tot ons voorvaders wat met ’n pyl en boog en ’n kalbas langs ’n kampvuur musiek gemaak het. ’n Mens kan ook enige styl musiek op ’n viool speel, van klassiek tot modern, jazz, bluegrass, volksmusiek, popmusiek, sê hy. “Elke viool is ook anders en elke viool kom met ’n geskiedenis van vorige eienaars en musikante wat almal die klank help ontwikkel het.” Hy het sy eerste viool as agtjarige vasgehou, en sy hele skoolloopbaan musiekles by die bekende Annemarie Swanepoel in Pretoria gekry. Hy en ’n vriend (self ’n vioolspeler) het op 19-jarige ouderdom met min geld ’n groot toer deur Europa geneem met rugsakke, jeugherberge en die bekend Eurorail-pas. “So het ons in Beiere by die dorpie Mittenwald aangekom waar die Duitse vioolbou-tradisie gesetel is. Daar het ek gesien hoe iemand ’n viool bou en die saadjie is geplant. Met ons terugkeer het ek in ’n tweedehandse boekwinkel in die Kaap op ’n vioolbou-handleiding afgekom en besluit om ’n poging aan te wend.” Dit was voor die tyd van die internet en hy het sommer ’n plank met ’n bondel skuurpapier getakel. “Ek het maande lank geskuur en uiteindelik die rug van ’n viool klaargemaak, maar mettertyd besef dat dit ’n onbegonne taak is.” ’n Mens het die regte hout, gom, gereedskap en vernis nodig om suksesvol te wees, en daarom het hy dit laat vaar. Oor die jare het studies, ’n gesin en sy loopbaan hom besig gehou, maar in die jaar 2000 het hulle in ’n nuwe huis in Linden, Johannesburg ingetrek. “Vir die eerste keer het ek spasie gehad, en die internet het dit moontlik gemaak om alles wat nodig was in te voer. Ek het weer probeer, en hierdie keer het dit gewerk.” Sedertdien het hy verskeie kursusse en meesterklasse in Europa bygewoon om die nodige tegnieke baas te raak. “Aanvanklik het ek meesal op boeke staatgemaak. Daar is ook fantastiese webwerwe met tonne inligting. Ek het sedertdien kursusse van Raymond Schryer, Joe Robson, Hans Nebel in Italië bygewoon.” Daar is fantastiese vioolmakers, maar die mense wat die grootste invloed op hom gehad het, is Raymond Schryer (gouemedaljewenner vir sy tjello op die 2003 Triennale Internazionale in Cremona, Italië) en Michael Darnton van Chicago. Plaaslik het ons vir Brian Lisus gehad, asook Dawne Haddad. “Viole is egter van so ’n aard dat mens altyd inspirasie kan put uit die ou meesters, aangesien baie viole wat in die laaste 500 jaar gemaak is steeds bestaan en sommige steeds gespeel word. Beroemde instrumente van Stradivari, Guarneri en Stainer vorm nog steeds die basis vir die meeste vioolmakers se skeppings.” Omdat hy ’n ingenieur is, het hy aanvanklik probeer om vioolmaak op ’n baie wetenskaplike wyse te benader. “Ek het ure spandeer op klankanalises, vibrasiemodellering en rekenaarsimulasies. Mettertyd het ek egter besef dat dit altyd beter is om ’n uur in die werkswinkel te spandeer as voor die rekenaar.” Deesdae volg hy ’n baie meer intuïtiewe benadering en die rekenaar word vir ander goed gebruik. “Ek is ook nie ’n perfeksionis nie en ek het lankal daarmee vrede gemaak. My viole is duidelik handgemaak en elkeen is anders. Ek gebruik meesal handgereedskap, aangesien kragtoerusting raas, stof maak en nie regtig vinniger is nie. Mens kan ook nie ’n CD opsit en ’n glas wyn drink terwyl jy met kraggereedskap werk nie!” Hy glo hout is ’n magiese materiaal en daar is ontelbare legendes en mites in die vioolwêreld oor die spesiale hout waarmee Stradivari sy viole gemaak het. “Wie weet wat is waar en wat is wolhaar, maar een ding is seker: sonder goeie hout kan niemand ’n goeie viool maak nie. Die bome wat gebruik word, is partykeer honderde jare oud en die jaarringe is soos ’n geskiedenis van die boom, met al die goeie en slegte jare sigbaar.” As die vioolmaak einde se kant toe staan, kry hy amper ’n soort koors om klaar te maak en dit is vir hom altyd ’n gevoel van groot verligting as die houtwerk klaar is. Maar dan is daar nog die vernis wat in verkeie lae opgesit moet word en elke laag moet droog word. Dit vat soms weke en dit help nie om ongeduldig te word nie. As die vernis eindelik op is, word die finale afronding gedoen, stempenne, brug, snare en eers dan word ’n nuwe stem gebore. “Soos die meeste vakmanne weet, is daar altyd dinge wat pla en ’n mens is nooit 100% tevrede nie. Maar soos ’n kind moet die viool die wêreld ingestuur word om sy eie paadjie te loop. Dit is vir my amper ’n groter genot om ’n vorige viool terug te kry in die werkswinkel. Mens kan dan die verwering van daaglikse speel sien, klein skadetjies en dalk groter skades, hoe die hout en vernis een geword het. En ook hoe die klank ontwikkel het.” Dis vir hom die grootste beloning as hy iemand die eerste keer op een van sy viole hoor speel. “Baie van my viole word deur belowende jong mense gekoop en om in die gehoor te sit wanneer een van my viole gespeel word, maak my dikwels emosioneel. Een jong tjellis het nie die nodige geld gehad nie, maar ek het vir hom die tjello gegee en hy het belowe om my te betaal sodra hy kan. Hy het toe voortgegaan en ’n groot nasionale musiekompetisie gewen op my tjello en my met sy prysgeld betaal. Dit was spesiaal!” Hy speel dikwels musiek terwyl hy werk, veral Grappelli. Hy het al die jare die viole gebou in sy vrye tyd en hy kon nie lang ure werk nie – net ’n halfuur hier en tien minute daar, veral in die aande. “Deesdae het ek baie meer tyd en spandeer ek dikwels lang ure in die werkswinkel. Ek dink oor alles, niks spesifieks nie.” Hy is ’n opgeleide meganiese ingenieur, maar het die grootste deel van sy loopbaan oorgeslaan finansies toe en veral markrisikobestuur vir een van die groot banke gedoen. Vir byna 25 jaar. “Dit klink na ’n groot verandering, maar risikobestuur behels maar wiskunde, rekenaars, statistiek en data – alles wat ingenieurs kan doen. Wat ek wel gemis het by die bank was om iets fisies te bou, en ek dink die vioolbou het my daardie uitlaatklep gegee. Ek het altyd beplan om nie veel langer as die ouderdom van 50 in die korporatiewe wêreld te bly nie en ek was in Maart 2020 reg om te bedank toe die pandemie die wêreld verander het. Ek het toe besluit om nog ’n jaar vas te byt en het toe in Mei 2021 bedank. Ek sien myself nie as afgetree nie, net uit die korporatiewe meul.” Hy bestee nou naas sy vioolmakery sy aandag aan reis, fotografie, duik, stap, waterverf, musiek, bonsai en dan breek hy en sy gesin ook dikwels weg na hul berghuis by Witkoppen. As heeltydse vioolmaker, bestee hy tussen 60 en ’n 100 uur aan ’n viool. Hy gebruik ingevoerde hout. Die top of klankbord word gemaak van spar (spruce), ’n baie ligte en sterk hout voorheen gebruik vir vliegtuie. Die rug, kante en nek word gemaak van esdoring (maple), gewoonlik met die kenmerkende golwende, holografiese vlamme. Die vingerbord en stempenne word gemaak van swart ebbehout. Deesdae word al sy viole op bestelling gemaak. Hy sal saam met die voornemende koper besluit op ’n model, hetsy ’n bestaande of ’n nuwe model. Hulle bespreek ook spesifieke voorkeure en watter soort klank en kleur verlang word. As dit ’n nuwe model is, sal hy deur sy argiewe van beroemde viole gaan en besluit op ’n viool wat hy vir inspirasie gaan gebruik. Hy gebruik dan hoë definisie skanderings en ontwerpsprogramme op ’n rekenaar om die ontwerp te maak. “Ek hou van die visuele impak en harmonie van sirkelsegmente en gebruik dit amper uitsluitlik.”

 Die ontwerp word dan op papier uitgedruk en oorgedra op ’n dun plaat aluminium om sjablone van te maak. Daarvandaan word ’n interne vorm gemaak uit laaghout. Die viool word dan om die interne vorm gebou.

Hy is nie ’n tydsame vakman nie. Omdat hy vir lank met baie beperkte tyd viole moes maak, bestee hy nou min tyd om te wonder oor wat om te doen, en sal baie eerder doen en later jammer wees dat hy nie meer gedink het voor die tyd nie.

“Dit is maar ’n stadige proses wat baie keer nie in een sitting gedoen kan word nie. Gom of vernis moet eers droog word. Maar soos wat die viool klaar kom, is daar definitief ’n bietjie koors betrokke.”

Terwyl hy werk, hoor hy reeds die “musiek” van die instrument.

“Omdat die meeste werk met handgereedskap gedoen word, is die klank wat die hout maak as die gesny of geskaaf word baie kenmerkend en insiggewend. Soos wat die hout dunner word, word die klank amper musikaal en baie makers gebruik dit as ’n belangrike aanwyser van hoe dik die plate moet wees.”

Hy raak nie emosioneel as hy moet afskeid neem van een van sy viole nie.

“ ’n Viool word gebou om musiek mee te maak en ek kan net op een op ’n slag speel.”

Hy hy raak wel emosioneel oor musiek.

Hy het lank vir ’n amateurorkes viool gespeel en een van die staatmakermusikante het kanker gekry. Hy was later sterwend en hy het versoek dat die groep Beethoven se Pastorale Simfonie vir hom speel. “Hy het toe een van die laaste repetisies bygewoon en ons het dit net vir hom gespeel met die hele orkes in trane.”

Hy is sy ouers se laatlam (hy het ’n ouer broer en suster wat vaardige pianiste is), en sy ma, Annetjie, het hoofsaaklik die liefde vir musiek by hom tuisgebring. Sy het vir jare in die operakoor van TRUK (die vroeëre Transvaalse Raad vir Uitvoerende Kunste) gesing en hy het al die vertonings en sommige repetisies as ’n kind bygewoon. “Ek onthou dat veral die groot kontrabasse in die orkesput my gefassineer het.”

Sy pa, die digter en skrywer Pirow Bekker, was nie regtig ’n vakman nie, alhoewel hy ook altyd ’n naweekboer was. “Hy is meer kunstig op ’n serebrale vlak en ek meer met handwerk en visuele kuns.”

Bekker se gesin is die heel belangrikste in sy lewe.

“Emma is ’n begaafde skrywer en digter, maar ook die mens met die hoogste emosionele intelligensie van enigiemand wat ek nog ontmoet het. Ons was jong ouers en Emma sê altyd dat ons kinders gekry het soos die wildebeeste van die Masai Mara – hulle word so in die hardloop gebore en hulle vat skaars grond dan moet hulle saam hardloop of agterbly.”

Pirow, hul oudste seun, is ’n genetikus wat toe ’n bierbrouer geword het. Jacob, die middelman, is besig met sy meestergraad in astro-kernfisika en die jongste Emmie is ’n jong ingenieur by Mercedes-Benz in Oos-Londen en ook besig met haar meestersgraad.

 Sy pa, en sy vrou se digwerk raak diep aan sy emosie. Van albei is daar kosbare gedigte wat hy met hom saam dra.

“Ons het ’n kankerskrik gehad met Emmie, ons jongste, toe sy 10 was. Emma het hierdie gedig geskryf en dit was eindelik die katalis wat gelei het tot die publisering van haar eerste digbundel. Dit bly vir my een van die treffendste beelde wat ek nog ooit raakgelees het.”

Nagvangs
(Pediatriese onkologiesaal, Donald Gordon, Oktober 2009)

Daardie dag het die water vinnig opgedroog.
Waters waar rus is,
die oase van die moedertong,
met sussende sinne en stories soos skole vis,
het drupsgewys verdamp,
onder skel teaterlig en geskropte vloer.

Daar is, goddank, visse so oud en eerlik
soos die aarde voor die mens,
wat hulself onthef het van die nukke
van volgehoue vog:
daardie nag, droëmond, langs haar ontsmette bed,
het ek knielend kaalhand babers uit ’n kleikombers
gegrou en sop vir my kind gekook.

“My pa het hierdie liefdesgedig geskryf vir my ma en ek dink daar is min mooier in Afrikaans. ’n ‘Weerboom’ is ’n groot paddastoel reënwolk.”

Ek het die wind opgesteek

Ek het die wind opgesteek
om vir jou ’n boom te bring
nie ’n sierboom nie
nie ’n neuteboom nie
geen tuinboom
of ’n parkboom
of ’n laanboom nie
nooit ’n huilboom nie
my boom is ’n weerboom
wat opkom oor jou oopmaak van ’n deur
oor jou groet onder duisend melkweë
my boom het die vermoë
om skielik in die nag
bloeisels op jou dak te laat reën. 

Bekker is nie ’n digter soos sy pa of sy vrou nie. Hy skep instrumente wat met melodieë dig. Die Franse skrywer Edmond de Goncourt het juis gesê ’n digter is ’n man wat ’n leer teen ’n ster staanmaak en daarteen opklim terwyl hy viool speel.